Ściegi na druty - dla początkujących

Wzór podstawowy

Wykonanie próbki

Próbka pozwala na oszacowanie ilości początkowych oczek do nabrania w przypadku konkretnej robótki. W zależności od użytego ściegu, rodzaju włóczki i grubości drutów możemy na podstawie próbki wstępnie określić też ilość potrzebnej włóczki.

Próbka polega na wykonaniu na drutach małego kwadratu (lub prostokąta) o wym. ok. 10 cm x 10 cm.

Wykonując próbkę, a szczególnie docelowy wyrób, należy doliczyć oczka, które będą tak samo kończyły robótkę, jak ona się zaczyna. Chodzi o symetryczność, aby robótka przy obu szwach była taka sama. Ma to znaczenie np. przy robieniu sweterka. Oczywiście zależy to od rodzaju użytego ściegu.

Przykład próbki:

Nabieranie oczek na druty

W celu rozpoczęcia robótki należy nabrać oczka na druty. Nabieranie może odbywać się  na dwa złączone druty lub tylko na jeden. Ponieważ nie ma to szczególnego znaczenia, polecam nabieranie tylko na jeden drut.

Osoby zupełnie początkujące mogą w dalszej kolejności mieć problemy z wkłuwaniem się do tych oczek. W takim przypadku polecam więc dwa druty do nabierania. Po wyjęciu jednego z nich powstałe oczka będą dość luźne i łatwe do wkłuwania się podczas przerabiania pierwszego rządka.

Nabieranie oczek na druty przebiega następująco:

• podkładamy kciuk i palec wskazujący pod włóczkę w odległości ok. 50 cm od końca włóczki (kciuk od strony kłębka),
• czwartym i piątym palcem przytrzymujemy na dole dwa końce włóczki, palec środkowy pozostaje swobodny,
• podkładamy drut pod włóczkę między kciukiem i palcem wskazującym, a następnie przybliżamy do siebie włóczkę w dół,
• wkładamy drut w tak powstałą pętlę na kciuku od dołu,
• następnie zahaczamy drutem od góry włóczkę, będącą przy palcu wskazującym i przeciągamy ją z powrotem przez pętlę na kciuku,
• wyjmujemy kciuk i ściągamy dolnymi palcami dwa końce, aż na drucie powstanie pętelka, nie za ciasna (za pierwszym razem na drucie będą dwie pętelki),
• powtarzamy czynności od kroku trzeciego żądaną ilość razy (za każdym razem na drucie dochodzić będzie jedna pętelka).

Opisane kroki obrazują zdjęcia:

1)  W zależności od tego jaką ilość oczek potrzebujemy nabrać, tym dłuższą nitkę odwijamy z kłębka. Składamy ją "na pół" i nakładamy na kciuk i palec wskazujący lewej ręki, złożoną nitkę chwytamy w "pięść" z pozostałych palcy. Kciuk i palec wskazujący rozsuwamy, dwoma drutami trzymanymi w prawej ręce chwytamy nitkę pomiędzy kciukiem i palcem wskazującym od spodu.

2)  Druty przesuwamy w dół, aby nitka środkowa (ta między palcami), skrzyżowała się z nitką poniżej kciuka. W taką "pętelkę" wkładamy druty...

3)   ... i chwytamy nitkę "środkową" przy palcu wskazującym...

4)  ... przeciągamy tą nitkę przez "pętelkę" przy kciuku...

5)     ... "pętelkę" puszczamy z kciuka, a luźną nitkę chwytamy kciukiem.
Rozsuwając kciuk i ciągnąć drutami "pętelkę" zaciskamy na powstałych oczkach.
Tą metodą na początku zawsze mamy od razu dwa oczka.

6)    Druty ponownie przesuwamy na dół i przekładając od dołu przez "pętelkę" przy kciuku...

7)   ...chwytamy nitkę od palca wskazującego.

8)       Przeciągamy ją przez "pętelkę" i puszczamy "pętelkę". Kciukiem chwytamy luźną nitkę. Rozsuwając kciuk i ciągnąć drutami "pętelkę" zaciskamy na powstałym oczku.

Kolejne oczka powstają tak jak trzecie oczko.

Oczko prawe

Oczko prawe jest podstawowym oczkiem, na bazie którego wykonywane są różne wzory. Przeciwnym do niego oczkiem jest oczko lewe, którym jest automatycznie to samo oczko prawe, lecz po drugiej stronie robótki. Wykonując po drugiej stronie robótki kolejny rząd z oczkami lewymi, na pierwszej stronie powstają tym samym oczka prawe.

Sposób wykonania oczka prawego jest następujący:

• trzymamy robótkę na lewym drucie w lewej ręce,
• w prawej ręce trzymamy wolny drut,
• nić robótki znajduje się z przodu robótki,
• palec wskazujący lewej ręki podkładamy pod włóczkę, pozostałymi przytrzymujemy jej dalszą część oraz drut z robótką,
• pierwsze oczko, tzw. brzegowe przerabiamy zawsze jako lewe - patrz oczko lewe we wzorze podstawowym,
• podczas przerabiania kolejnych oczek, tj. prawych nić znajduje się z tyłu robótki,
• prawy drut wkładamy w oczko, znajdujące się na lewym drucie,
• zahaczamy nim włóczkę, znajdującą się z tyłu,
• przeciągamy przez oczko, w które się wkłuliśmy,
• zdejmujemy z lewego druta przerobione oczko, tj. przeciągniętą nitkę na grubość oczka,
• gdy zostanie nam ostatnie oczko, tzw. brzegowe, przekładamy je na drut bez przerobienia (zostanie ono przerobione w kolejnym rzędzie, jako pierwsze oczko lewe tym razem).
• po przerobieniu w ten sposób wszystkich oczek powstaje nowy rządek,
• robótka jest na prawym drucie,
• przekładamy robótkę do lewej ręki, odwracając jednocześnie robótkę,
• wolny drut lewy przekładamy do prawej ręki,
• możemy przystąpić do przerabiania kolejnego rzędu, tym razem oczek lewych, aby zachować po przeciwnej stronie oczka prawe.

Przerabianie oczka prawego obrazują zdjęcia:

Przekładanie ostatniego oczka, tzw. brzegowego:

Efekt - robótka (próbka) z oczkami prawymi:

Uwaga !!! Robótka z samymi oczkami prawymi ma wyraźne tendencje do zawijania się na dole, do wewnątrz (na zdjęciu robótka jest przypięta do serwety, dla prezentacji). Efekt ten jest wykorzystywany do robienia czapki z zawiniętym brzegiem lub rulonika, jako wykończenie przy dekoldzie sweterka. Tradycyjnie jednak, aby nie było efektu zawijania można początkowe rzędy przerobić najpierw ściegiem francuskim lub częściej ściągaczowym, głównie w przypadku sweterka.

Poniższe zdjęcie przedstawia tą samą robótkę w stanie wolnym:

Oczko lewe

Oczko lewe jest drugim, podstawowym oczkiem, na bazie którego wykonywane są różne wzory. Przeciwnym do niego oczkiem jest oczko prawe, którym jest automatycznie to samo oczko lewe, lecz po drugiej stronie robótki. Wykonując po drugiej stronie robótki kolejny rząd z oczkami prawymi, na pierwszej stronie powstają tym samym oczka lewe.

Sposób wykonania oczka lewego jest następujący:

• trzymamy robótkę na lewym drucie w lewej ręce,
• w prawej ręce trzymamy wolny drut,
• nić robótki znajduje się z przodu robótki,
• pierwsze oczko przerabiamy zawsze jako lewe,
• palec wskazujący lewej ręki podkładamy pod włóczkę, pozostałymi przytrzymujemy jej dalszą część oraz drut z robótką,
• prawy drut wkładamy w oczko, znajdujące się na lewym drucie,
• zahaczamy nim włóczkę, znajdującą się z przodu (pomocny tu jest palec wskazujący lewej ręki - odruchowo obniża się w dół),
• przeciągamy przez oczko, w które się wkłuliśmy,
• zdejmujemy z lewego druta przerobione oczko, tj. przeciągniętą nitkę na grubość oczka,
• pozostałe oczka przerabiamy identycznie, ponieważ są to właśnie lewe oczka,
• gdy zostanie nam ostatnie oczko, tzw. brzegowe, przekładamy je na drut bez przerobienia (włóczkę pozostawiamy z tyłu robótki),
• po przerobieniu w ten sposób wszystkich oczek na lewym drucie powstaje nowy rządek,
• robótka jest na prawym drucie,
• przekładamy robótkę do lewej ręki, odwracając jednocześnie robótkę,
• wolny drut lewy przekładamy do prawej ręki,
• możemy przystąpić do przerabiania kolejnego rzędu, tym razem oczek prawych, aby zachować po przeciwnej stronie oczka lewe.
  
  Przerabianie pierwszego oczka, tzw. brzegowego:

 

Przerabianie pozostałych oczek lewych:

Przekładanie ostatniego oczka brzegowego:

Efekt - robótka (próbka) z oczkami lewymi:

Uwaga !!! Robótka z samymi oczkami lewymi ma wyraźne tendencje do zawijania się na dole, na zewnątrz (na zdjęciu robótka jest przypięta do serwety, dla prezentacji). Efekt ten jest wykorzystywany do robienia czapki z zawiniętym brzegiem lub rulonika, jako wykończenie przy dekoldzie sweterka. Tradycyjnie jednak, aby nie było efektu zawijania można początkowe rzędy przerobić najpierw ściegiem francuskim lub częściej ściągaczowym, głównie w przypadku sweterka.

Poniższe zdjęcie przedstawia tą samą robótkę w stanie wolnym:

Prawa i lewa strona robótki

To nasza decyzja, co będzie prawą, a co lewą stroną robótki. Nie ma to nic wspólnego z oczkami prawymi i lewymi. Prawa strona robótki stanowi wierzch wyrobu, lewa natomiast spód. W związku z tym po lewej stronie  pozostawiamywszelkie niedoskonałości, np. wiązanie kłębków, zahaczenia.

Wykonywanie rządków

Wykonywanie rządków polega na wykonywaniu kolejnych oczek prawych lub lewych, przy jednoczesnym przekładaniu ich z jednego druta na drugi, zawsze z lewego na prawy, również dla osób leworęcznych.

Po przerobieniu rządku robótka znajduje się tylko na jednym drucie (prawym). Kolejny rządek przerabia się po drugiej stronie robótki (po przełożeniu jej do lewej ręki)i, przerabiając oczka zwykle jako przeciwne i przekładając je na drugi drut (prawy).

Uwaga! W przypadku polecanych drutów plastikowych na żyłce robótka pozostaje na drucie i jednocześnie na żyłce.

Gęstość robótki

Na gęstość robótki wpływa głównie grubość drutów oraz grubość użytej włóczki. Im cieńsze druty do danej włóczki, tym gęściejsza i sztywniejsza robótka.

Sytuacja  odwrotna daje w efekcie luźniejszą, a tym samym bardziej miękką robótkę.

Możemy też kierować się naszymi zapotrzebowaniami lub przeznaczeniem danej rzeczy.

Aby uniknąć niepożądanych efektów w postaci zbyt ciasnej lub zbyt luźnej robótki, należy dobierać druty o podobnej grubości, co włóczka.

Gubienie oczka

Gubienie oczka polega na przerobieniu dwóch oczek jako jednego lub jeżeli wymaga tego ścieg, czy też  etap zakańczania robótki kilku oczek jako jednego(najczęściej 3 lub 4).

skróty

*jakieś oczka* powtarzaj oczka zawarte między dwiema gwiazdkami

[jakieś oczka] xN powtórz oczka w nawiasach N razy [N = liczba powtórzeń]

dbk druty bez końcówek, używane do wyrobu skarpetek, rękawiczek

ddw pomocniczy drut do warkoczy

dnż druty na żyłce

dp druty proste

l lewo, przerabiaj oczka lewe video

LS lewa strona robótki

m marker

n narzut

no nowe oczko

nop nowe oczko prawe

nol nowe oczko lewe

o. oczko, oczka

OiO owiń i odwróć = przełóż nitkę pomiędzy drutami na przód robótki, spuść następne oczko z lewego na prawy drut, owiń nitką to oczko [nitka idzie na tył robótki], przełóż oczko z powrotem na lewy drut, odwróć całą robótkę, by zacząć pracę na drugiej stronie

p prawo, przerabiaj oczka prawe video

p odt prawe oczko od tyłu video

wbij prawy drut z tyłu oczka, by je przerobić – daje to bardziej ścisły ścieg

PS prawa strona robótki

razem2l przerób razem 2 o. lewe

razem2p przerób razem 2 o. prawe

rz. rząd, rzędy

śpoń ścieg pończoszniczy

śś ścieg ściągaczowy

wm wstaw marker

z zsuń oczko na drugi drut bez przerabiania

zak. zakończ video

zpp zsuń prawo przerzuć video

zsuń pierwsze o. bez przerabiania na prawy drut, p następne o., przerzuć zsunięte o. nad nowym o.

zrp zsuń razem przerzuć

zsuń 1 oczko na prawy drut, razem2p, przerzuć zsunięte o. przez nowe o.

zzp zsuń zsuń prawo video

zsuń 2 następne o. pojedynczo, jedno po drugim na prawy drut [tak jakby miały być przerobione prawo], wsadź lewy drut w te oczka od ich przodu, przerób je razem prawo.

i odpowiedź na narzucające się pytanie:

Czy stosuję jakieś dziwne skróty i dlaczego?
Tak, tłumaczę wzory używając skrótów intuicyjnych, które tworzę w tej chwili na użytek druciarni.
Nigdy nie korzystałam z polskojęzycznych wzorów, ponieważ ich nie lubię. Są skomplikowane, mało przejrzyste i niepraktyczne – a z wzorami anglojęzycznymi jest odwrotnie. Można nie znając rozwinięcia skrótu domyślić się, co oznacza. Rzadko spotyka się też graficzne schematy. Druciane szaleństwo opanowało internet, a stworzenie schematu w postaci pliku jpg czy gif to niepotrzebna strata czasu. Te same rzeczy można szybko zapisać i odczytać za pomocą liter i cyfr.
Nie tłumaczę wzorów dla siebie, ponieważ naturalnym językiem dla drutów jest w moim wypadku angielski. Chcąc udostępnić trochę ładnych wzorów w języku polskim, musiałam wybrać między pozostaniem przy skrótach angielskich a stworzeniem własnego systemu polskich skrótów.
Jak widać, postawiłam na polszczyznę